Διαβάσαμε στην Εφημερίδα των Συντακτών την συζήτηση που είχε η δημοσιογράφος Εύα Νικολαϊδου με τους κύριους συντελεστές και εξέχοντες καλλιτέχνες της Παράστασης “Μικρά συζυγικά εγκλήματα” την Ναταλία Τσαλίκη και τον Άρη Λυμπερόπουλο μας άρεσαν και αναδημοσιεύουμε μέρος της.
● Ζούμε σε μια εποχή βαρβαρότητας. Αναζητούμε τον άνθρωπο, όπως είχε πει κι ο Σεφέρης στην ομιλία του, στην απονομή του Νόμπελ.
Ν.ΤΣ.: Η ζωή, θέλουμε-δεν θέλουμε, εξελίσσεται. Μπορεί η δική μας χώρα να προχωράει πολύ πιο αργά από τις άλλες, γιατί είναι βαθύτατα συντηρητική χώρα, δεν της αρέσει η μετακίνηση. Είμαστε φοβισμένοι άνθρωποι. Δεν αρέσει στην κοινωνία μας η αλλαγή. Είμαστε ανασφαλείς. Το καινούργιο προϋποθέτει μια γενναιότητα, μια τόλμη. Δεν την έχει αυτή ο Ελληνας. Για να προχωρήσεις μπροστά, χρειάζεται να κάνεις μια σύγκρουση με τον εαυτό σου. Με τους γύρω σου, με τους ανθρώπους του περιβάλλοντός σου. Πρέπει να σκύψεις μέσα σου να δεις τι σου αρέσει και τι όχι. Είναι η μοίρα της ζωής να πηγαίνει μπροστά. Και ο πυρήνας της ζωής είναι ο άνθρωπος.
● Ουσιαστικά, φοβόμαστε τους φόβους μας.
Α.Λ.: Ωραίο αυτό. Έχεις μια στιγμή στο έργο που λες «φοβάμαι αυτό που μπορεί να μάθω, φοβάμαι αυτό που μπορεί να είμαι». Δεν έχει να κάνει με το έργο. Πολλές φορές έχω επικαλεστεί κι εγώ το ρήμα φοβάμαι. Λέω ότι είμαι ίσως ένας φοβισμένος άνθρωπος. Είναι ένα πράγμα που το παλεύουμε. Είμαστε τυχεροί γιατί κάνουμε μια δουλειά που συχνά σε κάνει να σκεφτείς ξανά κάποια πράγματα. Εκτίθεσαι μπροστά σε κόσμο, στον μικρόκοσμο μιας σκηνής ένα βράδυ. Ένας κύριος που είχε έρθει χθες έλεγε στη γυναίκα μου «πόσο τυχερός είμαι που τον έχω φίλο». Αλλά έχει να κάνει με αυτό που εισπράττει από σκηνής και επηρεάζει κάπως τον ψυχισμό του. Νομίζω ότι αυτή είναι η πολύ μικρή μάχη που κάνω εγώ, χωρίς να είμαι επαναστατική φύση.
● Ποια βήματα πρέπει να γίνουν στο εκπαιδευτικό σύστημα;
Ν.ΤΣ.: Το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι απαρχαιωμένο. Είναι πολύ βαθύ το θέμα για μένα. Είμαστε πολύ πίσω. Δεν φτάνει να ξέρουν οι άνθρωποι μόνο γεγονότα. Έχει πει η Αρβελέρ κάτι πολύ ωραίο. Λέμε στα παιδιά μας «καλή επιτυχία» ενώ θα έπρεπε να τους λέμε «καλή ευτυχία». Δεν τους μαθαίνουμε να είναι ευτυχισμένα. Τα φορτώνουμε με ένα σωρό υποχρεώσεις, μαθήματα – και το παιδί δεν μαθαίνει. Και μετά λέμε γιατί δεν αγαπάει, δεν έχει έρθει κοντά με τον εαυτό του. Γιατί δεν του το έμαθε κανείς. Το κύτταρο είναι η οικογένεια και το σχολείο. Πώς μεγαλώνει κανείς, με τι τροφή;
● Θα θέλατε να σχολιάσετε κάτι για τη βία της εποχής;
Α.Λ.: Δεν μπορώ να είμαι αθώος σε αυτά που γίνονται. Αισθάνομαι ότι υπάρχει σκοπιμότητα. Παίζεται μπάλα για το κεντρικό κομμάτι, της πολιτικής κατάστασης. Παρότι στη ζωή μπορώ να σου πω ότι με παρέσυραν πρόσωπα και όχι πολιτικές. Μπορεί να ψήφιζα έναν άνθρωπο γιατί με γοήτευε. Πάντα έτσι λειτουργούσα και στη ζωή μου, έτσι λειτούργησα και στο θέατρο. Μέχρι που κατάλαβα ότι έπρεπε μάλλον να πάρω μια απόσταση. Ισως και να το πλήρωσα.
Ν.ΤΣ.: Η Ελλάδα έχει μείνει πολύ πίσω στον τομέα της πολιτικής. Είμαστε ακόμα στον απόηχο του εμφύλιου πολέμου. Κι αυτό το βλέπουμε και σε άλλες πτυχές της κοινωνίας. Η τάση μας να χωριζόμαστε, οι από δω κι οι από κει. Το βλέπεις στο facebook αυτό. Με το που γίνεται κάτι είναι σαν να είσαι υποχρεωμένος να διαλέξεις πλευρά. Προσωπικά, δεν πιστεύω σε κόμματα. Πιστεύω σε ανθρώπους. Προσπαθούμε να ξεχωρίσουμε έναν άνθρωπο που μας πείθει ότι αγαπάει αυτή τη χώρα και το κάνει με ανιδιοτέλεια για να πάει μπροστά η πατρίδα μας. Δύσκολα τους βρίσκω αυτούς τους ανθρώπους. Δεν με ενδιαφέρει τι είναι, πώς είναι. Αρκεί να με πείσει.
● Τα πράγματα πάνε προς το χειρότερο; Δεν εμπιστευόμαστε πια.
Ν.ΤΣ.: Μα δεν εμπιστεύεσαι ούτε τον εαυτό σου. Από εκεί ξεκινάμε. Αν εσύ δεν νιώθεις μέσα σου μια σιγουριά, πώς θα εμπιστευτείς τον διπλανό, αν εσύ είσαι κομμάτια; Θέλει πολλή δουλειά ο Έλληνας για να προχωρήσει, να ενηλικιωθεί και να ωριμάσει. Πολύ χρόνο. Εάν δεν το αποφασίσει, δεν θα γίνει. Δεν το βλέπω να το αποφασίζει γρήγορα.
Α.Λ.: Δεν τελείωσε ο Εμφύλιος, ο διχασμός. Η κατάρα αυτής της φυλής. Ξεκινάει από τον Πελοποννησιακό Πόλεμο και συνεχίζει. Και στην καθημερινότητά μας, στα επαγγέλματα. Άμα πάει κάποιος και προκόψει έξω, είναι ανεπιθύμητος μέσα.