Είναι το Κυριακάτικο άρθρο για την Αυτοδιοίκηση που θα δημοσιεύει συνεχώς η συντακτική ομάδα της “Κως Προοπτική” με σκοπό των εμπλουτισμό με γνώσεις των νέων πολιτών. Διαδώστε και κρατείστε τα
Με εξαίρεση τα χρόνια της Τουρκοκρατίας όπου οι Δήμοι και οι Κοινότητες ιδίως στα νησιά λειτουργούσαν με τον θεσμό της Δημογεροντίας, όπου η πρόνοια, η υγεία και η εκπαίδευση ήταν δική τους υπόθεση με έσοδα από τους προύχοντες και τις δωρεές. Καθ’ όλη την διάρκεια του Ελληνικού κράτους μέχρι το 1975, δηλαδή μετά την Χούντα στην Ελλάδα λειτουργούσαν πάνω από 6.000 Δήμοι και Κοινότητες με την ίδια νομοθεσία άσχετα από τον πληθυσμό τους και εξαρτημένους οικονομικά κατά 100% από τις εκάστοτε κυβερνήσεις. Ήταν οι εποχές που οι Δήμαρχοι και οι Κοινοτάρχες αποκαλούνταν οδοκαθαριστές και ληξίαρχοι! Καραγκιόζηδες στα δάκτυλα του κράτους καραγκιοζοπαίχτη!
Το πρώτο βήμα της εξέλιξης τους έγινε από τον αείμνηστο Κ. Καραμανλή το 1980 με τους σύγχρονους Κώδικες των Δήμων και Κοινοτήτων, των επιχειρήσεων ύδρευσης και των δημοτικών υπαλλήλων.
Το δεύτερο τολμηρό βήμα έγινε επί ΠΑΣΟΚ από τον αείμνηστο Γ. Γεννηματά όπου πέραν των τεράστιων οικονομικών πόρων που αποκέντρωσε από το κράτος στην Αυτοδιοίκηση την ισχυροποίησε με τους θεσμούς του δημοκρατικού προγραμματισμού των πόρων του κράτους για έργα, της συμμετοχής των εκπροσώπων των Δήμων στις διοικήσεις των κρατικών οργανισμών και κυρίως με τον ιστορικό νόμο 1416 την μετατροπή τους σε καταλύτη των οικονομικών δραστηριοτήτων των περιοχών τους και την μεταβίβαση κρατικών αρμοδιοτήτων!
Όμως οι χιλιάδες Δήμοι και Κοινότητες με την ίδια νομοθεσία δεν επέτρεπε λόγων μεγέθους και πόρων την διαχείριση όλων αυτών των ευκαιριών και των υποθέσεων από τους περισσότερους μικρούς Δήμους και ιδίως Κοινότητες και έτσι επί ΠΑΣΟΚ γεννήθηκε η ιδέα των προαιρετικών και των υποχρεωτικών συνεργασιών με στόχο την συνένωση των δυνάμεων τους.
Εκφραστής και δημιουργός αυτής της μεγάλης εξέλιξης ήταν ο τότε υπουργός Εσωτερικών Κώστας Σκανδαλίδης με την θεσμοθέτηση πρώτα των Συμβουλίων Περιοχής και μετέπειτα των Συνδέσμων Δήμων και Κοινοτήτων, αλλά και των προαιρετικών συνενώσεων. Παρόλο που η νομοθεσία προέβλεπε γενναίες χρηματοδοτήσεις που έφταναν στα νησιά με έναν Δήμο την πενταπλάσια κρατική χρηματοδότηση και στους Δήμους και τις Κοινότητες που συνενώνονταν την τριπλάσια οικονομική ενίσχυση τα σοφά αυτά νομοθετήματα απέτυχαν γιατί το Σύνταγμα στους προαιρετικούς ή υποχρεωτικούς συνδέσμους δεν προέβλεπε και την μεταφορά από τους ΟΤΑ ουσιαστικών αρμοδιοτήτων αλλά μόνο χρημάτων από τους ΟΤΑ στους Συνδέσμους για την κατασκευή έργων!
Η αδυναμία, η απροθυμία των ΟΤΑ και το συνταγματικό έλλειμμα των νόμων αυτών οδήγησε και το ΠΑΣΟΚ επί υπουργίας Αλέκου Παπαδόπουλου να προχωρήσει στην υποχρεωτική συνένωση Δήμων και Κοινοτήτων με τον επονομαζόμενο νόμο “Καποδίστρια” το 1998, που είχε ως αποτέλεσμα την μείωση των Δήμων και ιδίως των Κοινοτήτων σε 1.100 περίπου.
Όμως και πάλι το ΠΑΣΟΚ το 2001επί υπουργίας Βάσως Παπανδρέου και υφυπουργού Εσωτερικών του Κ. Καίσερλη αναγνωρίζοντας τις αδυναμίες που είχαν μικροί νέοι Καποδιστριακοί οργανισμοί προχώρησε στην θεσμοθέτηση των Συμπολιτειών που ήταν Σύνδεσμοι Δήμων και Κοινοτήτων αφού πρώτα τροποποίησε το Σύνταγμα και έδωσε την δυνατότητα της μεταβίβασης αρμοδιοτήτων με την διατήρηση τοπικών αρμοδιοτήτων στους μικρούς Δήμους και Κοινότητες των Συνδέσμων. Δυστυχώς η προαιρετικότητα της εφαρμογής του παρά τις γενναίες χρηματοδοτήσεις δεν αξιοποιήθηκαν από κανέναν ΟΤΑ.
Έτσι και πάλι επί ΠΑΣΟΚ επί υπουργίας Γιάννη Ραγκούση μετά ακριβώς από 8 χρόνια, το 2010, οδηγηθήκαμε με το επονομαζόμενο νόμο Καλλικράτη στην νέα θεσμική μείωση των ΟΤΑ στους περίπου 400 με υποχρεωτικές συνενώσεις και κατάργηση των Κοινοτήτων.
Ήταν το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα που στην ιδρυτική του διακήρυξη μιλούσε για ισχυρή Αυτοδιοίκηση με πόρους και αρμοδιότητες. Ήταν μέχρι το 2010 το απόγειο της εξέλιξης της Αυτοδιοίκησης στην Ελλάδα. Ακριβώς αυτήν την ισχυρή Αυτοδιοίκηση φοβήθηκαν τα οικονομικά συμφέροντα και το ελεγχόμενο πολιτικό κατεστημένο που από το 1998 και μετά και ραγδαία μετά το 2010 ξεδόντιασε εντελώς και αφαίμαξε τους ισχυρούς πλέον ΟΤΑ από πόρους και αρμοδιότητες..
