Αυτοδιοίκηση: Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα

Άρθρο της συντακτικής ομάδας της Κως Προοπτική που αφορά την αυτοδιοίκηση.  Η σειρά των άρθρων  είναι αριθμημένη Η αρίθμηση σε κάποιες παραγράφους σημαίνει την περαιτέρω μελλοντική ανάπτυξη τους. Διαδώστε το και κρατήστε το.

 

Στην Ελλάδα οι βασικές λειτουργίες της Αυτοδιοίκησης καθορίζονται από το άρθρο 102 του Συντάγματος όπου οι ΟΤΑ είναι αρμόδιοι για την διοίκηση των τοπικών υποθέσεων και σε περίπτωση αμφισβήτησης ισχύει το τεκμήριο αρμοδιότητας υπέρ των ΟΤΑ. Ορίζεται η διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια των Οργανισμών και ο τρόπος εκλογής τους με καθολική ψηφοφορία. Το κράτος ελέγχει μόνον την νομιμότητα των αποφάσεων.  Στο Σύνταγμα όμως δεν είναι ξεκάθαρη η κατανομή αρμοδιοτήτων, δηλαδή οι τοπικές υποθέσεις, με τις γνωστές αλληλοεπικαλύψεις μεταξύ του κράτους και των ΟΤΑ αλλά και μεταξύ των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης. (7α)

 

Από το 1987 στην Ε.Ε. προκειμένου να υπάρξει σύγκλιση και μεταξύ των  Περιφερειών αποφασίστηκε με την συνθήκη του Μάαστριχ η εταιρική σχέση μεταξύ της Ε.Ε., των κρατών και των τοπικών και περιφερειακών αρχών.  Αυτή η συνθήκη στην ουσία καθιερώνει την αρχή της επικουρικότητας θέτοντας σε ίση μοίρα τις τοπικές αρχής στις αποφάσεις και στις χρηματοδοτήσεις των υποθέσεων τους. (7β)

 

Το σοβαρότερο επίτευγμα αφορούσε την απόφαση των κρατών μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης με την οποία συμφωνήθηκε ο Ευρωπαϊκός Χάρης Τοπικής Αυτονομίας.(Ε.Χ.Τ.Α) ο οποίος κυρώθηκε στην Ελλάδα με τον νόμο 1859/1989 όπως ορίζει η παράγραφος 1 του άρθρου 28 του Συντάγματος και ο οποίος Χάρτης υπερισχύει ακόμα και των άρθρων του Συντάγματος. (7γ)

Με τον ΕΧΤΑ θεμελιώνεται ότι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) είναι ένα από τα κύρια θεμέλια δημοκρατικού καθεστώτος. Ότι το δικαίωμα συμμετοχής των πολιτών στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων αποτελεί μέρος των κοινών αρχών όλων των κρατών. Και ότι αυτό το δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί περισσότερο άμεσα στο τοπικό επίπεδο!

Στον ΕΧΤΑ επιβεβαιώνεται ότι η ύπαρξη ΟΤΑ με πραγματικές αρμοδιότητες επιτρέπει μια διοίκηση ταυτόχρονα αποτελεσματικής και πλησιέστερα στον πολίτη!

Συμφωνούν τα κράτη ότι μια Ευρώπη θεμελιωμένη πάνω στις αρχές της δημοκρατίας και της αποκέντρωση της εξουσίας προϋποθέτει την ύπαρξη ΟΤΑ με δημοκρατικά συνεστημένα όργανα λήψης αποφάσεων και οι οποίοι απολαμβάνουν ευρείας αυτονομίας ως προς τις αρμοδιότητες, τους τρόπους άσκησης αυτών των αρμοδιοτήτων και ως προς τα αναγκαία μέσα για την εκπλήρωση τους!!!

 

Σύμφωνα με τον ΕΧΤΑ οι Τοπικές και Περιφερειακές Αρχές με γνώμονα το συμφέρον του τοπικού πληθυσμού και δρώντας εντός των νομικών ορίων οφείλουν να διαχειρίζονται ένα μεγάλο μέρος δημοσίων υποθέσεων έχοντας αποκλειστικά την ευθύνη για την ρύθμιση τους. Σύμφωνα με τον ΕΧΤΑ οι δημόσιες υποθέσεις αυτές θα πρέπει κατά προτίμηση να διευθετούνται από τις Τοπικές Αρχές Α Βαθμού ενώ ο συντονισμός των υποθέσεων αυτών από ΟΤΑ β Βαθμού θεωρείται καταλληλότερος μόνο εάν είναι αδύνατος ή λιγότερο αποτελεσματικός αυτός του κατώτερου διοικητικού επιπέδου!!.

 

Ο ΕΧΤΑ έχει αποκτήσει μεγαλύτερη ισχύ από αυτή των νόμων, υπερισχύει του Δημοτικού Κώδικα και καλύπτει το συνταγματικό κενό για την Τοπική Αυτοδιοίκηση!

 

Ο Κώδικας Δήμων που είναι ο νόμος που διέπει τις λειτουργίες του Α και Β βαθμού αυτοδιοίκησης όπως και οι νόμοι για τα οικονομικά των ΟΤΑ στην Ελλάδα απέχουν ακόμα και στην πράξη όσο η γη από τον Ουρανό!! (7δ)

 

Κείμενα Αυτοδιοίκησης (7)